Rosendael


Kasteel Rosendael is van oorsprong bewoond geweest door graven en hertogen van Gelre. De eerste bewoner was Graaf Reinoud de Eerste (1271 - 1326). Na Reinoud I en zijn zoon Reinoud II is Rosendael nog tweehonderd jaar in bezit geweest van graven en hertogen, waarna het door de Veluwse Drost Willem van Scherpenzeel werd bewoond.
Dirck van Dorth werd in 1579 de eigenaar, en verbouwde het kasteel grondig en liet tuinen, beken en vijvers aanleggen.


Het kasteel Rosendael, afbeelding rond 1300.

Het kasteel Rosendael, afbeelding uit 1702.

Door vererving ging het kasteel steeds over op nieuwe eigenaars. Allereerst de familie Van Arnhem, opgevolgd door de familie Torck. Tuinarchitect Daniel Marot, die ook de tuinen van kasteel Coldenhove had ontworpen, kreeg van Lubbert Adolf Torck de opdracht de tuinen van Rosendael te vernieuwen. Door Marot werd onder andere de Schelpengalerij aangelegd.
Na de familie Torck werd de familie Van Pallandt eigenaar. De tuin werd in de negentiende eeuw opnieuw aangelegd naar een ontwerp van Jan David Zocher jr. Door hem werden een aantal vijvers samengevoegd, en werden de waterwerken vernieuwd. Toen is ook de gallerij ontstaan waar in de twintigste eeuw "de Bedriegertjes" werden gemaakt. Zowel het kasteel als de tuinen werden goed onderhouden, tot de Tweede Wereldoorlog begon.

In de oorlogsjaren werd het kasteel zwaar getroffen: in het koetshuis sloeg een bom in op 19 november 1943, die door een Amerikaanse bommenwerper werd gelost op zijn terugreis vanuit Duitsland. Hierna volgde de inslag van een verdwaalde Duitse V2, deze stortte neer in het park, waarbij de schelpen galerij zwaar beschadigd raakte. In april 1945 raakte de gehele zuidzijde van het kasteel zwaar beschadigd na beschietingen door de geallieerden. Een groot deel van de inboedel ging hierbij verloren. De oranjerie raakte zo zwaar beschadigd dat het moest worden afgebroken.


De Schelpengalerij.
Het kasteel werd hersteld door de bewoner, Willem Frederik Torck Baron van Pallandt, waarna hij met zijn echtgenote ging wonen in een zij-vleugel van het gebouw. De rest van de vertrekken werd verhuurd. Hierin werd een rusthuis gevestigd. Door het overlijden van Willem Frederik in 1977 kwam er een eind aan de partikuliere bewoning. Hij liet het huis na aan de Stichting Geldersch Landschap, zodat het huis en de 45 hectare grond behouden konden worden.

Deze stichting gaf het pand in erfpacht aan de Vrienden der Geldersche Kastelen, die de restauratie van het kasteel (1986 - 1989), de herbouw van de oranjerie (1990), de schelpengalerij en de bedriegertjes opzich namen. De restauratie van de theekoepel en zijn interieur vormen het sluitstuk van deze operatie.






Luchtfoto van kasteel en tuin.
door deze pagina te bezoeken gaat U accoord met de disclaimer