|
Het Kootwijkse zand werd als lokatie gekozen voor de plaatsing van een radiostation. Het was een afgelegen, onbewoonde plaats, waar zelf nog wegen naar toe moesten worden aangelegt. Het grootste voordeel was dat dit terrein eigendom van het Rijk was. Dit radio-station werd gebouwd om contact te kunnen onderhouden met Nederlands-Indië. De Koninklijke P.T.T, het huidige KPN, was rond 1905 bezig met experimenteren met radio-verbindingen vanaf het lichtschip "Maas". Radio-verbindingen werden in den beginne ook uitsluitend gebruikt voor communicatie tussen schepen en het vaste land. De reikwijdte van de radio was toen nog niet zo ver dat de kolonie Indië bereikt kon worden. |
 Het Kootwijkse zand |
|
Door Duitsland, Engeland en Amerika waren er kabels gelegd naar het oosten, waar Nederland gebruik van kon maken. Deze verbindingen vielen echter weg in de Eerste Wereldoorlog, toen het verbindingspunt, het kabelknooppunt, het eiland Yap in handen viel van de Japanners. Zij stelden direct de verbinding buiten gebruik, zodat alleen de Engelse kabel gebruikt kon worden. Hierover mochten echter geen gecodeerde berichten worden verzonden, en was de verbinding er uitsluitend voor militair gebruik. Ir. C.J. de Groot was in Indië bezig met proeven voor de regering, en studeerde zelf af op zijn proefschrift over de invloed van het tropische klimaat op de radioverbinding. Met afgedankte materialen en een nieuwe, Amerikaanse boogzender lukte het hem om een radiostation op Bandoeng te bouwen. De signalen die de Groot stuurde werden niet opgevangen in Nederland, en ook niet door de sterkste zender ter wereld, de zender in het Duitse Nauen. |
 Plattegrond Micronesië  Ir. C.J. de Groot |
 Het nieuwe radio-dorp te Malabar, Bandoeng | Het bedrijf Telefunken, die door vriendjes politiek de order van Nederland voor grote radiozenders had binnen gesleept, leverde een complete, kleine, zender, welke in Nederlands-Indië werd geplaatst. De zender van de Groot, opgebouwd met onder andere een motor van een neergestort vliegtuig en een dynamo van een tram, bleek echter sterker. De antenne werd niet op een mast geplaatst, maar tussen twee rotswanden opgehangen. De Groot bouwde een radio station voor Nederland, daar hij niet op de hoogte was van de activiteiten van de Nederlandse regering. Met deze zender, die tijdelijk in Blaricum geplaatst werd, konden wel beide Indische zenders ontvangen worden. |
Door 150 werklozen werd het voorbereindende werk gedaan, onder leiding van de Heidemaatschappij. Hierna moest een hoospanningsleiding vanuit Nijmegen gelegd worden, en de watervoorziening moest geregeld worden. Hiervoor moesten twee 35 meter diepen schachten gegraven worden, terwijl ook een watertoren gebouwd moest worden van 40 meter hoog. Deze watertoren moest de radiolampen in het hoofdgebouw van koelwater voorzien. Om dit water weer af te laten koelen werd er een vijver voor het hoofdgebouw aangelegd. Uiteindelijk werd ook het hoofdgebouw gebouwd en kon op 7 mei 1923 het radioverkeer beginnen, terwijl pas vijf jaar later, op 28 februari 1928, "echte" gesprekken gevoerd konden worden. |
 Bouw van het hoofdgebouw (foto ong. 1920) |
 Prent uit het gelijknamige boek |
 Het hoofdgebouw (foto 2001) |
|
Tien jaar na de ingebruikname van de radioverbinding werd door de werknemers van het zendstation Radio Kootwijk een monument aangeboden ter herinnering van deze gebeurtenis. Het monument bestaat uit natuursteen welke gevonden is in Kootwijk. De tekst op het monument luidt: Op 28 februari 1928 stelden de Nederlandsche en Nederlands-Indische P.T.T.-diensten de door hen tot stand gebrachte radiotelefoonverbinding tusschen Nederland en Nederlandsch-Indië, de eerste in haar soort ter wereld, ter beschikking van het Nederlandsche volk. H.M. de Koningin-Moeder wydde de verbinding in te 's Gravenhage in de P.T.T.-studio sprekende met den Landvoogd en diens gemalin te Batavia. Ter herdenking van het 10-jarig gebruik der verbinding heeft het personeel van het zendstations gezamelyk het granieten, door de natuur aan Kootwijk geschonken monument, naar deze plaats verlegd, teneinde dien belangryken datum in eeuwigen steen voor het nageslacht te bewaren. |
Om de werknemers in de nabijheid van het station te laten wonen werden er diverse woningen gebouwd, in 1921 kwamen er er zeven woningen, en in 1923 kwamen daar nog eens twaalf woningen bij. Het totaal aantal woningen in Radio Kootwijk eindigde op 37. Vóór de bouw van de woningen was het hotel reeds gebouwd. Dit was bedoeld voor de werknemers en later de gasten en tijdelijke werknemeners van het station. Het hotel is later ingebuik genomen als administratiekantoor en receptie voor het gehele terrein van het station.  Woningen aan de straatweg (foto ong. 1922) |
 Monument 28 februari 1938 (foto 2001) | |
De bereikbaarheid van Radio Kootwijk was slecht te noemen. Het lag midden in een natuurgebied, en de wegen moesten nog aangelegd worden. De straten hadden danook in de begin jaren geen naam, maar werden steevast aangeduidt als straatweg naar Assel. Bij Assel lag een halte voor de trein van Amersfoort naar Apeldoorn, waar de trein alleen op verzoek stopte. Vanaf Assel was ook een smal-spoor aangelegd voor de aanvoer van de materialen welke nodig waren voor de bouw zendgebouwen en huizen. In 1948 werd de spoorlijn afgebroken. De bewoners van Radio Kootwijk vormden de gemeenschap niet om tot dorp, er kwamen geen winkels of scholen. In de loop der tijd werden de woningen niet uitsluitend meer bewoond door personeel, en verviel ook het belang van het radio-station betreffende de verbinding met Nederlands-Indië. |  Radio Hotel (foto 2001) |
|
Om de werknemers in de nabijheid van het station te laten wonen werden er diverse woningen gebouwd, in 1921 kwamen er er zeven woningen, en in 1923 kwamen daar nog eens twaalf woningen bij. Het totaal aantal woningen in Radio Kootwijk eindigde op 37. Vóór de bouw van de woningen was het hotel reeds gebouwd. Dit was bedoeld voor de werknemers en later de gasten en tijdelijke werknemeners van het station. Het hotel is laten ingebuik genomen als administratiekantoor en receptie voor het gehele terrein van het station. |
|
| door deze pagina te bezoeken gaat U accoord met de disclaimer | |