Coldenhove


Het gebied Coldenhove ligt ten westen van Eerbeek, en is vooral bekend als het vakantiepark van Landal Greenparks. De eerst beschreven geschiedenis begint echter al voor 1300. De heren van Gelre bouwden een jachtslot, Koldenhave, omdat zij in 1295 de jachtrechten op de Veluwe verkregen van de Heren van Bijland en Vianen.
Het landgoed wisselt, mede door het overlijden van de eigenaren, vaak van eigenaar. Adolf van Gelre (overleden 22-06-1477) laat het landgoed na aan zijn zoon Karel van Gelre. Na zijn gevangenschap door de Fransen is hij eigenaar van vervallen Coldenhove. Hij verpacht aan zijn jagermeester Gerrit van Scherpenzeel, die samen met zijn zoon Willem tuinen en vijvers aanlegt. Karel van Gelre vindt het resultaat erg mooi en ruilt het verpachte Coldenhove voor Rosendael, waar hij op dat moment woont.


Kasteel Koldenhave.

Na nog diverse eigenaren wordt Coldenhove in 1700 gekocht door Zijne Hoogheid de Koning van Groot-Brittannie Koning Willem III en zijn vrouw Mary Stuart, voor 17.000 gulden. Het land rondom het kasteel dan is al voor grote delen verkaveld. Willem en Mary hadden grootse plannen met Coldenhove, het moest gelijk het Loo een lusthof worden, waar zij hun gasten koninklijk zouden kunnen ontvangen tijdens de jachtpartijen. De hofachitect Daniel de Marot ontwierp de lusthof met tuinen vijvers en fonteinen. Dit ontwerp bevindt zich nog in de Hingmcollectie in het algemeen Rijksarchief in Denhaag. Helaas brandde het slot Coldenhove in 1701 tijdens de restauratie geheel af, waarna het niet meer herbouwd zou worden. Tot 1795 bleef Coldenhove in het bezit van de Oranje's. Hierna is het gebied nog verder verkaveld. Grote delen kwamen in bezit van de eigenaar van de papiermolen Coldenhove. Op de hiernaast afgebeelde landkaart uit 1773 wordt Coldenhove aangegeven.


Landkaart uit 1773. Klik voor een vergroting.

Het jachtslot Coldenhove bevond zich op het terrein waar de huidige papierfabriek Coldenhove staat. Voordat deze fabriek zijn huidige grootte had, stond er aan de Van Vreeswijklaan het boerderijtje van G. Elbertsen (boswachter), op de plaats waar nu een loods staat. Bij de bouw van dit huis is men gestuit op de houtenbalken waarop de ophaalbrug gestaan heeft. Het kasteel was immers omringd door een slotgracht. Deze slotgracht werd, net als de vijvers, gevoed door de Zuid-Eerbeekse beek. De Coldenhovense beek (of Eerbeekse beek) liep langs het kasteel, en werd uitsluitend gebruikt als water-toevoer bij droogte, of water-afvoer bij extreme waterstanden. Een plattegrond van het ontwerp is hiernaast afgebeeld.


Plattegrond Kasteeltuin. Klik voor vergroting.

Voor een foto van het originele ontwerp, klik hier.




Laan langs de vijvers




De wellen van de Zuid Eerbeekse beek

Papiermolens

Al in de vroege middeleeuwen was er sprake van een molen op Coldenhove. Uit de rekening van het graafschap Gelre over het jaar 1294-1295 werd voor het eerst een mededeling gedaan over een watermolen: ‘molendino Caldinhove’ genaamd. De papierindustrie komt echter opgang als tijdens de geloofsvervolging door de Spanjaarden leverancies van fijn papier uit Vlaanderen en Duitsland stagneren.


Laan naar de fabriek, welke gebouwd is op het terrein van de Hummense Molen.

Het goed Coldenhove is in 1611 in bezit gekomen van de familie Boshoff. Zij verkrijgen inkomsten door overheidsfuncties te bekleden, en grond, water en molens te verpachten. De molen aan de Coldenhovense Beek wordt in 1661 door Jan Hummen als papiermaker gepacht, en wordt sindsdien Hummense Molen genoemd. Na de diverse eigenaren en pachters komt de molen in 1924 in bezit van de familie Sanders, als W.A. Sanders Papierfabriek Coldenhove N.V. Na aftreden van Willem Andries als directeur werd zijn zoon Hein Sanders (eerst samen met D. van Vreeswijk, later samen met H. de Kroon in de directie) de laatste "Sanders" is in de directie. Zij kopen later ook delen aan van het vroegere landgoed Coldenhove.





In 2017 neemt Neenah Paper alle aandelen over van de nazaten van de twee aandeelhoudende families en het zittende management. Uiteraard werden ook de zuilen opnieuw veranderd.


De zelfde laan als hierboven afgebeeld, anno 2003.

In de nieuwe situatie zijn de zuilen vervangen door een houten hekwerk met daarop de nieuwe naam.
Verderop aan de Zuid-Eerbeeksebeek stonden nog twee molens, namelijk 'Benedenste Molen onder het Huis Coldenhove' Welke onder Hendrik Slijkhuis in 1895 verbouwd is tot wasserij, en de 'Bovenste Molen onder het Huis Coldenhove' welke ook Huiskamp's Molen wordt genoemd (naar de laatste eigenaar).
Omdat deze molen gebruik maakte van de Zuid-Eerbeekse beek, kreeg deze beek de naam Huiskamperspreng. De molen is als fabriek in 1922 'verhuisd' naar de Loubergerweg, het verlengde van de Coldenhovenseweg.

Beide molens waren te vinden op het terrein (nu Karel van Gelreweg geheten) vlak achter het huidige zwembad.
Hier herinneren twee molenstenen op de oprit nog aan het molentijdperk.


De oude fabriekshal met op de oprit twee molenstenen.



door deze pagina te bezoeken gaat U accoord met de disclaimer